ایرانگردی
عید برای انسانهای صالح خداوند روزی است که سراسر عبادت و بندگی خداوند باشد. مملو از خیر و برکت و نیکی به بندگان خدا باشد. روزی که بویی از معصیت از محیط دنیا به مشام نرسد و انسانهای با کمال و با ایمان، پیوسته راه حق در پیش گیرند و به سرچشمههای معرفت و طاعت دست یابند. بندگان صالح خداوند همچون مولایشان علی چنین رفتار میکنند که فرمودند: روز عید روزی است که عبادت انسان مورد پذیرش حق قرار گیرد و انسان از گناه و آلودگی به دور باشد و مورد بخشش و رحمت خداوند قرار بگیرد، اسلام با عید نوروز مخالفتی ندارد و چنانچه بسیاری از سفارشات اسلام در این مراسم ملی انجام شود جایگاه ارزشمندی پیدا خواهد کرد از جمله اعمالی که در این روز انجام میشود صلهیرحم یا همان دید و بازدید با اقوام و دوستان و بزرگان است که به نوبهی خود از بهترین اعمال محسوب میشود. اسلام نیز سفارش بسیاری در این مورد نموده است. و دوری نمودن از خویشاوندان و بستگان را شدیداً منع کرده است.
نوروز آئینی دینی و ملی است که باعث ترویج روح همبستگی و عشق و محبت بین مسلمانان و همچنین مسلمانان جهان میشود و روح اعتماد و برادری بین کشورهای اسلامی تقویت میگردد، چرا که قرآن مجید میفرماید: «و اعتصمول بحبل الله جمیعاً و لاتفرقوا؛ همگی به ریسمان خدا(قرآن و اسلام با هر گونه وسیله وحدت) چنگ زنید و پراکنده نشوید.»
دیدگاه ائمه درباره نوروز
امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: کلُّ یومٍ لا یعصی الله فیه فهُوَ یومُ عید؛ هر روزی که در آن معصیت خدا نشود عید است.» عید از نظر ائمه روزی است که انسان به سوی ایمان و وارستگی مطلق حرکت نماید و هر آنچه را که رضآیت خداوند در آن است انجام دهد. روز بازگشت به سوی فطرت پاک و بی آلایش انسانیت است.
اگر خلاف این برای بندهای اتفاق بیفتد، گرچه ظاهراً روز عید باشد اما در واقع عید و خوشی برای او نیست چون رضایت خداوند را کسب نکرده است.
در روایتی از امام صادق(ع) نقل شده که امام صادق(ع) به مُعلی بن خنیس که در روز نوروز خدمت ایشان رسید فرمود: «ایا میدانی عید نوروز چه روزی است» عرض کرد: «فدایت شوم این روزی است که ایرانیان آن را گرامی میدارند و در آن به یکدیگر هدیه و عیدی میدهند». امام(ع) فرمود: «سوگند به آن خانهی کهن که در مکه است، این روز ریشهای کهن دارد که برایت توضیح میدهم تا آن را بدانی. ای معلی روز نوروز همان روزی است که خداوند در آن از بندگان پیمان گرفت که او را بپرستند و هیچ انبازی برایش نیاورند و به فرستادگان و حجتهای او و به امامان ایمان بیاورند. نوروز نخستین روزی است که خورشید در آن طلوع کرد و هیچ نوروزی نیست مگر اینکه ما در آن روز منتظر فرج هستیم زیرا نوروز از روزهای ما و شیعیان ماست. ایرانیان آن را حفظ کردند و شما آن را از دست نهادید. نوروز نخستین روز از سال ایرانیان است. آنان در حالی که تعدادشان سی هزار نفر بود زنده ماندند و زیستند و ریختن آب در نوروز سنت شد».
عید نوروز در ایران روز اول فروردین ماه یعنی روز اول سال مردم ایران و اول فصل بهار است. نوروز به «نو و تازه» که سال نو بدان آغاز گردد نیز معنی شده است. خاقانی میگوید:
بیان شده که خداوند تعالی در این روز عالم را آفرید و خداوند در این روز حضرت آدم(ع) را آفرید و مطالب بسیاری دیگر در این باره ذکر شده است.
نوروز روز اول ماه فروردین و لحظهی رسیدن آفتاب به منطقه و جایگاه اول خودش یعنی حَمَل است و آن روز اول بهار باشد و این نوروز را به عنوان کوچک و نوروز عامه و نوروز صغیر نامیدند(رشیدی از جهانگیری).
نوروز به معنی روز نو است و آن دو باشد یکی نوروز عامه و دیگری نوروز خاصه.
عید نوروز در مسیحیت:
عید نوروز در معنای لغوی آن به معنای بازگشت به پاکی و آسایش نخستین است و هم چنین روز نزول مائده که روز بازگشت به پیروزی و پاکی از ایمان به خدا بوده است، حضرت مسیح(ع) نیز آن را عید نامیدند. همانطور که در روایت وارد شده است نزول مائده در روز یکشنبه بوده و شاید یکی از علل احترام روز یکشنبه در نظر مسیحیان نیز همین بوده است.
س ح/ ص گ